Barış Özcan’ın youtube kanalından “Bu taş Mars’tan geldi, yarın yine Mars’a gidecek!” isimli videosunda, Mars için Dünya’nın dört bir köşesinden dört ayrı keşif programı planlarını bizlerle paylaştı. Ve ben de bu paylaşımın çevresinde sizleri Mars’a yolculuk sezonu hakkında bilgilendireceğim.
MARS’A GİDİŞ SEZONU AÇILDI!
Şu anda Temmuz ortasından Ağustos ortasına kadar Mars’ın bize en yakın olduğu bu uygun pozisyonda bulunuyoruz. Bu bir aylık kısa dönem içerisinde Mars için Dünya’nın dört bir köşesinden dört ayrı keşif programı planlandı.
İlki Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından geliştirilen HOPE Mars Misyonu. Evet BAE’nin bir uzay programı var ve bu program dahilinde tasarlayıp geliştirdikleri bir uzay aracını Mars’a gönderdiler bile.
19 Temmuz’da Japonya’dan fırlatılan bu araç bir yörünge aracı. Yani gezegene iniş yapacak, çevresinde dönerek atmosfer hakkında ayrıntılı bilgi toplayacak.
Misyonun uluslararası ismi HOPE. Orijinal adıyla da anlayabildiğimiz yani Arapçadan dilimize geçen “Emel” adını vermişler bu göreve. Gerçekleşmesi zamana bağlı istek, beklenti, umut…
Mars konusunda beklenti sahibi bir başka ülke de hiç şüphesiz Çin. Üstelik iddialı bir beklentisi var. Bunu karşılayabilmek için bir değil tam üç farklı araç hazırlamışlar. Biri yörüngede dönecek, diğeri yüzeye iniş yapacak ve üçüncüsü de yüzeyde dolaşacak.
Geçtiğimiz hafta 23 Temmuz’da Çin’den fırlatılan bir roketle bu yolculuklarına başladılar. 13 Farklı bilimsel enstrümanla donatılmış bu araçlar yardımıyla Mars’ta suyun varlığını ve dolayısıyla canlı yaşamının izlerini arayıp ayrıntılı bir yüzey haritası çıkaracaklarını söylüyorlar Tianwen-1 görevinde.
“İlahi, Göklere Ait Sorular” anlamına geliyor. 2200 yıl kadar önce yaşamış Çinli bir şairin yazdığı uzunca bir şiirin adını vermişler bu uzay görevine.
Bu yaz Mars’a uzay aracı göndermeyi planlayan 3. Görevi Ruslar ve Avrupalılar tarafından gerçekleştirilecekti ama Exomars adlı bu uzun vadeli projenin -ki başka adımları daha önce gerçekleşti- bu adımı maalesef paraşüt sisteminde yaşanan bir arıza nedeniyle gerçekleştirilemedi. Bu görevin Mars 2022 yılında gerçekleştireceği açıklandı.
Gelelim bu yaz gerçekleşecek en iddialı Mars görevine… Mars 2020 NASA’nın keşif programı çerçevesinde gerçekleşiyor. NASA, 30 Temmuz tarihinde hayata geçirmeyi planladığı Mars görevi için resmi YouTube hesabı üzerinden animasyonlu bir video yayınladı. Yayınlanan videoda, Mars’ta gerçekleştirilecek görevlerle ilgili detaylara da yer verildi. Videoda aktarılan bilgilere göre; dünyaca ünlü uzay ajansının uzun yıllar sonra Mars’a geri dönüşü niteliğinde olacak görevde NASA, kızıl gezegeni keşfetmek için yeni bir uzay aracı gönderecek. 7 aylık bir yolculuktan sonra aracın yüzeye ulaşması, yalnızca 7 dakika alacak. Uzay aracı, bir zamanlar üzerinde su bulunduran dev bir havza olduğu düşünülen “Jezero” kraterine 2021 yılında iniş yapacak.
Bu projeye Dünya’dan 10 milyondan fazla kişi adını yazdırmış ve bilin bakalım en çok hangi ülke isim göndermiş..? Roketi gönderen ABD ve milyarlık nüfusuyla Hindistan’dan daha çok bizlerin ismi Mars’a gidecek. Her neredeyse 4 isimden 1’i bizden oluyor böylelikle. Eğer kaçırdıysanız bir sonraki uçuşa şimdiden adınızı yazdırabilirsiniz.
İsimlendirme konusuna gelince NASA’nın uzay görevlerine genellikle öğrenciler isim veriyorlar. Gönderilecek bu rover için de isim alternatifi belirlenmiş, bunlar içerisinden en çok “Perseverance” ve “Ingenuity” sevilmiş. Azim ve Beceri anlamına gelen bu iki isimlerden birini rovera diğerini de Mars helikopterine verildi.
“İsmini Mars’a Gönder” kampanyasıyla adını gönderen kişilerin isminin yerleştirildiği “Perseverance” isimli uzay aracı, iniş yaptığı bölgede Mars’taki antik yaşamın izlerini arayacak ve Dünya’ya döndüğünde incelenmek üzere bölgeden örnekler toplayacak. Diğer yandan uzay aracı, bu kez yalnız olmayacak. “Ingenuity” isimli küçük bir helikopter, “Perseverance” uzay aracına eşlik edecek ve Mars’ta yapılan ilk motorlu uçuşu test edecek. Bu da “Ingenuity” isimli helikopterin, kızıl gezegene gönderilen ilk uçabilen uzay aracı olacağı anlamına gelecek. Helikopterin görevleri, gelecek Mars görevleri için önemli bir referans olacak.
Barış Özcan’ın “Bu taş Mars’tan geldi, yarın yine Mars’a gidecek!” videosunun başında söz ettiği Sayh al Uhaymir 008 isimli taş doğduğu topraklara Mars 2020 projesiyle geri dönüyor! Bugün 30 Temmuz 2020’de Türkiye saatiyle 14.50’de fırlatılacak roketin içinde üzerindeki minik helikopteriyle bir rover, roverin önünde de bu taş olacak.
