Haz+Mutluluk=Başarı

Eğitim sürecinin yolunda olup olmadığını anlamada ki en büyük ölçüt sürece aktif katılım sağlayan çocuğun mutluluğudur. Çünkü, yerinde bir gelişim sürecinin anahtar kelimesi ‘mutluluk’tur. Sürekli gelişen bir organizma için en büyük mutluluk kaynağı ise büyüyor olmaktır.

Gelişimin doğası gereği ‘hareket’ mutluluğa giden yolun başlangıç noktasıdır. Hareket ile ateşlenen beden, başarıya doğru yılmadan devam edecektir.

Doğası gereği durağanlık, eylemsizlik veya ara vermek çocuklara uygun bir davranış değildir. Çocuk devamlı etkinlik ve gelişim halindedir. Peki etkinlik ve gelişimi pozitif yönde tetikleyen unsur nedir? “Merak.”

Başarının Kaynağı : Haz

Çocuk ilk doğduğu yıllarda sahip olduğu içsel motivasyon sayesinde merak güdüsüne sahip olur. Hareketlenmeye başladıktan sonra sıralı eylemler gerektiren bir işi başardığında büyük bir haz duyar. İşte bu durum çocuğun tattığı ilk başarı kaynaklı hazdır.

Haz, çocuklarda sıralı eylemlere devam etme ve yeni işler başarmada onları yüksek oranda motive eder. Motivasyon kaynağı olarak nitelendirilebilecek olan haz, sıralı etkinlikler sırasında karşılaşılan sorunları ekarte eder. Çocuk öyle yoğun bir motivasyon içindedir ki aynı eylemi defalarca kez tekrar eder. Haz, haza bağlı motivasyon, motivasyona bağlı konsantrasyon ve başarı ile sonuçlanan bu süreci somutlaştırarak örneklendirelim.

3 aylık bir bebek etrafında gördüğü nesneleri keşfetmeye, onları kavramaya  ve tutup ağzına götürmeye başlar. Sevdiği bir nesneyi ağzına götüren çocuğun o an beden dili, mimikleri tam olarak hissettiği mutluluğu anlamamıza yeter.

Aynı şekilde 10 aylık bir bebek düşünelim. Etraftan yardım alarak ayaklanmaya, yürümeye çalışır. Ancak öyle bir motive olmuştur ki yürüyene kadar ne kadar çok düşerse düşsün ya da canı yanarsa yansın yürümekten vazgeçmez asla pes etmez. Ve bir gün elbet yürür. Yürüdüğü anda yüzünde beliren gülümseme tam anlamıyla başarmanın hazzıdır. O artık istediğini yapmış ve tek başına başarmıştır. Tasarladığı eylemi başarıya dönüştürmenin verdiği haz onu bir sonraki gelişim sürecine hazırlar ve bu döngü hiç durmadan devam eder.

Haz Gelişimin Besinidir

Başarı gelişimin vazgeçilmez bir unsurudur. Haz ise gelişimin besinidir.

Kendi boyundan büyük bir kutuyu taşımaya çalışan 3 yaşında bir çocuk hayal edelim. Bu kutuyu odasına götürmek istiyor olsun. Ancak kutuyu kucağına aldığında kutu tüm bedenini kaplıyor. Çocuk tüm bedeniyle kutuya sarılıyor ve minik adımlar atarak odasına götürmeye çalışıyor. Böyle bir ana tanık olsanız nasıl davranırsınız? Muhtemelen kutuyu ona ve çevreye zarar gelmemesi adına siz taşır, odasına götürüp bırakırsınız. Bu sayede çocuğun ateşlediği bir gelişim süreci daha başlamadan biter. Peki nasıl bir tutum izlemeliyiz? O kutuyu taşımasına izin vermeliyiz. Ona bu eylem sürecinde yapacağınız en büyük yardım, kutuyu taşırken önüne çıkabilecek ve takılma ihtimali olan objeleri kaldırmak olmalıdır. Böylece çocuk odasına kadar o kutuyu taşıyacak ve sonunda size kocaman bir “başardım” bakışı atacaktır. Bu aşama tamamlanır tamamlanmaz çocuk artık bir üst gelişim etkinliğine hazır hale gelir. Haz ve motivasyonu en üst düzeydedir. Başarıya odaklıdır.

Anlaşılacağı üzere eğer izin verilirse, motivasyon ve haz doğal, içsel süreçlerdir. Bir çocuğun başarmasına izin vermek onu mutlu bir birey yapabilmenin vazgeçilmez koşuludur.