ABD, 50’ler. Psikologlar çok farklı bir deney için hazırlanıyorlardı. 100 yaşlı insandan iki grup toplandı. Bir gruba, yüksek bir ruh hâli yaratacak ve enerjinizi artıracak özel haplar verileceği söylendi. Diğer gruba size uyku getirecek, sinirlerinizi sakinleştirecek ve yorgunluğa neden olacak bir hap verileceği söylendi.
Her iki gruba da aynı haplar verildi, ancak bu haplar farklı reaksiyonlara neden oldu. İşin sırrı, insanlara önceden gerçekleşecek bir olay projesi aşılamaları ve buna göre tepki vermeleriydi. Bu deneyin nedeni plasebo etkisiydi.
Plasebo, bir ilaç üzerinde hiçbir etkisi olmayan bir durumdur, ancak uygulamada ilacın etkilerini göstermek için kullanılmıştır.
Plasebo “Memnun edeceğim” anlamına gelir.
Bu söz tıbbi etkisi olmayan, iyileştirici etkisi olmayan haplardır. Genellikle, şeker hapları baş ağrısı sırasında plasebo olarak kullanılır. Ve ağrıda 30-60 % arasında keskin bir azalma vardır ve bu da normal ağrı kesicilerin sonuçlarına çok yakın.
Buna uymayan bir grup insan olduğu doğrudur. Bununla birlikte, birçok gözlem plasebonun gerçekten işe yaradığını göstermektedir. Plasebo ile ilgili bazı tedaviler vardır. Çünkü ilaç işe yarıyor olsa bile, neden işe yaradığı kanıtlanmamıştır ve bu nedenle bu tür ilaç plasebo grubuna eklenir. Bununla birlikte, plasebonun yan etkileri de olabilir. Buna nosebo denir. Nosebo Latince “zarar vereceğim” anlamına gelir. Bir kişi nosebo etkisi sırasında kendisine zarar verebileceğini düşündüğü bir etkiye maruz kaldığında, etki ona zarar vermese bile beyinde zaten uyarıldığını düşünür. Yediğimizin tamamen sağlıklı bir yiyecek olmasına rağmen bu yiyeceğin birini zehirlediğini duyduğumuzda, gerçekten zehirlenmiş gibi hissedebiliriz. Zehirli sarmaşık alerjisi olan bir kişi kolunda sıradan bir yaprak ovuşturur ve bunun bir sarmaşık olduğunu söylersek, yaprağa dokunduğu alanda kızarıklık ve kaşıntı meydana gelir.
Herhangi bir ilacı aldıktan sonra herhangi bir yan etki yaşamadıysanız, ancak baş dönmesi, mide bulantısı, ek bir etki olarak kaşıntı yaşayabileceğiniz ilacın talimatlarını okuduysanız ve bu etkilere sahipseniz, bir nosebo etkisi yaşadınız. Yani, hem plasebo hem de nosebo etkilerinin temel fikri şudur: Olduğunu düşündüğün şey haline gelirsin. Bu nedenle, sağlıklı kalmak için sağlıklı düşünmeliyiz.
