Medya Okuryazarlığı Nedir?
Medya okuryazarlığı günümüzde herkesin sahip olması gereken bir yetkinlik kesinlikle. 21.yüzyıldayız. Çoğu insan artık geçimini sosyal medyadan sağlar oldu. Hatta şu anda okullarımız bile online sistemle yürütülüyorken; telefonsuz, sosyal medyasız nefes alamayan gençler varken aramızda, sanki bu konuyu biraz küçümsedik mi? Neden hala bilinçli değiliz? Hadi en baştan başlayalım.
Medya nedir?
Yığınlarla iletişimi sağlayan radyo, televizyon, gazete ve dergiler gibi yayın organlarının tümünü kapsayan ortak ad. Kısaca kitle iletişim araçlarının genel adı diyebiliriz. Medyanın bizlere karşı bazı sorumlulukları vardır. Bunlar eğlendirme, farkındalık yaratma, bilinçlendirme, bilgi verme, yönlendirme vb. Peki medya bize bunları kazandırmıyor mu? Elbette kazandırıyor ama bazı düzenleme ve eklemeler yaparak. Mesela benim bu yazım iki farklı haber sitesinde yer almış olsa biz bu yazıyı iki farklı başlık altında görebiliriz. Bir haber sitesinde ‘Medya okuryazarlığı hakkında bilinçli ve bilinçlendirmeye teşvik eden genç kız’ diğer haber sitesinde ‘Habercilere güvenilmez dedi. Medya güvenilirliği hakkında endişelerinden bahseden küçük kız.’ Yazılanlarda bir fark var mı? Oldukça büyük. Peki benim yazım? Evet değişmedi aynı. İnsanlar hangi tarafı görmek isterlerse daha doğrusu şöyle demeliyim hangi tarafı göstermek isterlerse onu göstereceklerdir. Peki burada devreye giren şey nedir? Algı. O zaman devam edelim.
Algı nedir?
Dış dünyadan gelen uyarıcıları, duyu organlarımızla etkileşime girerek seçilip yorumlandığı bir zihinsel eylemdir. İnsanlar algı yetenekleri sayesinde etrafta olup biteni fark eder, algılar, yorumlar. Algı kısaca uyaranları anlamlandırma sürecidir.
Algı Yönetimi nedir?
Durum olay ve olgular, nasıl aktarılmak isteniliyorsa hedef kitlenin zihinsel uyaranlarına müdahale ederek istendik sonucu bırakma çalışmalarının tümüdür.
Bu fotoğrafta 3 farklı haber ajansı aynı fotoğrafı nasıl kullanmış onu görüyoruz. Yani? Biz sadece bize aktarılmak isteneni mi göreceğiz? Yoksa bilinçli bireyler olup medyaya eleştirel şekilde yaklaşabilecek miyiz? Medya okuryazarlığına sahip bireyler olabilecek miyiz? Nasıl olmalıyız? En önemlisi ve altın kural her söylenene inanmıyoruzzz. Bilgi hangi kaynaktan olursa olsun her bilgi eleştiren ve sorgulayan bireyler olmalıyız. Medyayı çözümleyebilmeliyiz, yorumlayabilmeliyiz ve iletileni doğru anlamalıyız. Gerçek dünya ve sosyal medya dünyası arasındaki farkı iyi bilmeliyiz. Bu doğrultuda gelecek olumsuzluklara karşı bilinçli bireyler olmalıyız.
Burada haber ajanslarının hiçbir önemi yok. Çünkü herkes bir taraf. Tarafsız medya yok. Olmayacak da hiçbir zaman. Tarafsız medya bile tarafsızlığı taraf tutmuş demek çünkü. Tarafımızı iyi bilmeliyiz. İzlediklerimizi, dinlediklerimizi, okuduklarımızı mantık süzgecinden geçirip eleştirel bakmalıyız. Paylaştığım iki fotoğrafa tekrar bakmanızı istiyorum ve susuyorum. Sessizliğinde çok şey anlattığına inanıyorum.
