Yahudiliğin En Katı Hali: Haredi Topluluğu

Yahudiler 2.Dünya Savaşı boyunca özellikle Doğu Avrupa’da çeşitli soykırımlara maruz kaldı. Başta Amerika Birleşik Devletleri, İngiltere, Fransa gibi ülkelerde mülteci konumunda yaşayan Yahudiler, 1948 yılında Siyonist düşünce önderliğinde Filistin topraklarına dönerek İsrail Devletini kurdu. 1950 yılında çıkarılan Geri Dönüş yasası ile çeşitli ülkelerde yaşayan Yahudiler İsrail devletinde yaşamaya, soylarının doğduğu topraklara geri dönmeye başladı. Günümüzde Yahudilerin %45’i İsrail Devleti sınırları içerisinde yaşamaktadır. Çeşitli Siyonist planlamalarla topraklarını yıllar geçtikçe genişleten İsrail Devleti günümüzde Filistin coğrafyasının büyük bir kısmına hakim durumdadır.
Bu yazımızın konusu olan Harediler ise Ortodoks Yahudiliğin emirlerini en katı şekilde yerine getiren dindar bir gruptur. Haradiler günümüzde İsrail nüfusunun %10’unu oluşturmaktadırlar. Harediler içerisinde doğum oranı oldukça yüksektir. Doğum oranın yüksek olması Haredi nüfusunun 2037 yılında İsrail nüfusunun %27’sini, 50 yıl sonra ise nüfusun yaklaşık olarak %50’sini oluşturması bekleniyor.



Harediler laik İsrailliler için parazit olarak görülmektedir. Bunun nedeni ise Harediler’in askerliğe karşı olmaları ve Haredi erkeklerinin askere gitmemesi ayrıca Haredilerin iş gücüne katkıda bulunmaması gösterilebilir. Harediler kendilerini Tevrat okumaya ve Tanrı’nın emirlerini yerine getirmeye adamışlardır.
Haredi erkekleri, kutsal kitapları Tevratta yazıldığı üzere saçlarının yan tarafınnı kesmezler ve küçük yaşlardan itibaren saçlarının ortasını kazıtılar. Sakallarının yanlarını da kesmeyen Harediler Kippa adı verilen takkeye benzeyen bir başlık takarlar. Kadınlar ise çarşaf giyer.
Harediler oldukça ilkel bir eğitim sistemi içerisinde büyümektedirler. Haredi okullarında matematik, bilim, İngilizce ve teknoloji gibi dersler çok az veya hiç verilmemektedir. Harediler erkek çocuklarını ibadet yapmak için kız çocuklarını ise ileride doğurgan bir anne olmaları için yetiştirmektedirler.
Harediler için cinsel münasebette bulunmak için en mukaddes günleri olan Şabat yani Cumartesi gecesini seçerler. Harediler soylarının devamı için doğurganlığa önem verirler. Öyle ki masturbasyon kesinlikle yasaktır. Boşa akıtılan her sprem cinayetle bir tutulmaktadır.
Harediler yeni bir eve taşınmadan önce, taşınacakları evi okunmuş su ile yıkarlar. Bu okunmuş suyun, evin önceki sahibinin evde işlediği günahları yıkayıp götüreceğine inanırlar.
Kahvaltıda peynir veya yoğurt gibi sütlü yiyecekler tüketmişler ise salam, sucuk ve pastırma gibi etli ürünler tüketmezler. İnanışlarına göre sütlü ve etli yiyecekler aynı anda tüketilemez. Harediler de Müslümanlar gibi domuz eti yemezler. Domuz ayağının Kudüs topraklarına değmesi yasaktır.



Yom Kippur yani Kefaret Günü Yahudiler için en kutsal gündür. Günah çıkardıkları bu özel günde sadece Tanrıya karşı işlenen günahların af edileceğine inanırlar. Kefaret Gününde 25 saat oruç tutan Harediler, günahlarını tavuklara yüklerler ve tavukları kurban ederek günahlarından arındıklarına inanırlar.
Harediler doğan erkek çocuklarını, doğumdan 8 gün sonra sünnet ettirirler. Ve çocuklarının ağzına bir damla şarap damlatırlar.
Yakını ölen bir Haredi 1 hafta boyunca yıkanmaz, erkekler sakallarını dahi kesmez.
İsrail’de resmi evlilik olmadığı için evlilik törenleri dini olarak olarak gerçekleştirilir. Harediler evlilik gerçekleşmeden bir hafta öncesinden görüşmemeye başlarlar. Evlilikten bir gün önce oruç tutarlar. Tahmin ettiğiniz gibi bu evlilikler görücü usulü gerçekleşmektedir.
Yahudilerin en dindar ve katı topluluğu olan Harediler kendi mahallerinde dünyaya kapalı bir şekilde yaşamaktadırlar. Laik İsrail vatandaşları ile bir türlü uzlaşamayan bu dindar grup yakında İsrail’in yarısından fazlasına hakim olabilecek bir nüfus gücüne sahip olacak.



Filistin’i destekleyen çok sayıda Haredi eylemi görmeniz sizi şaşırtmasın. 19.yüzyıldan beri Siyonizm ile mücadele içerisinde olan Harediler, Siyonistlerin gerçek İsrailoğullarını yansıtmadıklarını, dünyevi yaşam uğruna geleneklerini ve dini anlayışlarını kaybettiklerini düşünmektedirler.
Haredi toplumunu biraz daha yakından tanımak istiyorsanız Bizden Biri belgeselini izleyebilirsiniz.