Hani diyor ya Ahmed Arif: “Nerede bir can ölse oralı olur yüreğim, olmalı zaten. Olmazsa ‘insan’ olmaz yüreğim.” Bugün tek bir yürek olup İzmirli olduk hepimiz. Bundan önce Vanlı, Yeniceli, Elazığlı, Düzceli ve daha kalbimizi dağlayan birçok şehirli olduk. Oralarda bir can ölse bizden bin can gitti. Onların üstüne yıkılan her bina bizim kalbimizin üstüne tonlarca ağırlık bindirdi.
Bu yıl ülkece çok badireler atlattık. Van’da çığ, Giresun’da sel felaketi, Ankara’da kum fırtınası, Elazığ’da deprem, İdlib’de 36 şehit, coronavirüs ve dün yaşadığımız İzmir depremi. Allah hepimizin yardımcısı olsun. Geride kalanlara dayanma gücü versin.
Ülkemiz deprem yönünden riskli bir bölgededir. Bu yüzden deprem öncesinde, deprem anında ve deprem sonrasında yapılması gerekenleri hepimiz çok iyi bilmemiz gerekmektedir.
Deprem Öncesinde Neler Yapılmalıdır?
- Hasarlı elektrik kabloları varsa mutlaka onarılmalıdır.
- Gaz sızıntısı yapabilecek tesisat bağlantıları onarılmalıdır. (Bu iki madde tek başına yapılmamalı ve profesyonel bir yardım alınmalıdır.)
- Su ve gaz kaçaklarını önlemek için esnek tesisat malzemeleri kullanılmalıdır.
- Kombi, termosifon, şofben, buzdolabı, fırın vs. duvara veya yere sabitlenmelidir.
- Çök – Kapan – Tutun hareketinin tatbikatı yapılmalıdır.
- İlk yardım konusunda bilgi sahibi olunmalıdır.
- Deprem çantası hazırlanmalıdır. (İçerisinde ilk yardım malzemeleri, yedek pil, pilli radyo, el feneri, düdük, kuru gıda, bisküvi, su vs. bulunmalıdır.)
- Acil durumlarda yardım istemek için önemli telefon numaraları öğrenilmelidir. (Polis, jandarma, hastane vs.)
- Acil toplanma alanları belirlenmelidir.
Deprem Sırasında Neler Yapılmalıdır?
Eğer deprem sırasında bina içerisindeysek;
- En önemlisi sakinliğimizi korumaktır.
- Eğer mümkünse deprem çantamızı yanımıza alarak uygun bir yerde çök – kapan – tutun hareketi yapılmalıdır.
- Sabitlenmemiş, devrilebilecek eşyalardan, zehirli madde ve sıvılardan, soba, ocak gibi tehlikeli şeylerin yanlarından uzak durmalıyız.
- Merdivenlerden, asansörlerden ve balkonlardan uzak durulmalıdır.
Eğer deprem sırasında bina dışındaysak;
- Enerji hatlarından, diğer binalardan ve duvar diplerinden uzak durmalıyız.
- Güvenli, açık bir alanda sarsıntı sona erene kadar beklemeliyiz.
- Deniz kıyısından uzaklaşmalıyız.
- Toprak kayması olabilecek, taş veya kaya düşebilecek yerlerden uzak durmalıyız.
Eğer deprem sırasında araç kullanıyorsak;
- Araç ile karayolunda seyir halindeysek sağa yanaşıp durmalıyız.
- Pencereler kapalı bir şekilde sarsıntı durana kadar araç içerisinde beklemeliyiz.
- Eğer deprem sırasında güvenli bir yerde değilsek, aracı sakin bir şekilde terk edip güvenli bir alana gitmeliyiz.
Eğer metroda veya diğer toplu taşıma araçlarının birindeysek;
- Gerekmediği sürece kesinlikle metrodan veya diğer toplu taşıma araçlarından inilmemelidir.
- Sakinliğimizi koruyup, personelin verdiği talimatlara uygun bir şekilde hareket etmeliyiz.
Deprem Sonrasında Neler Yapılmalıdır?
- Tehlikeli bir durum olup olmadığını kontrol edip, sakinliğimizi koruyarak, deprem çantasını ve ihtiyacımız olan şeyleri yanımıza alarak, hızlı ve kontrollü bir şekilde bulunduğumuz alanı terk etmeliyiz.
- Bulunduğumuz bina zarar görmemiş ise içeriye girmek için en az 1 saat beklemeliyiz, ilgililerin talimatlarına uymalı ve onların izni olmadıkça içeriye girmemeliyiz.
- Yıkılan binalarda yardıma ihtiyacı olanlara yardım etmeliyiz.
- Telefon hatlarını meşgul etmemeliyiz.
- Mecbur kalmadıkça trafiğe çıkmamalıyız.
Eğer yardıma ihtiyacı olanlara yardımcı olacaksanız;
- Eğer tehlikeli bir durum varsa kendinizi tehlikeye atmamalısınız.
- Yardıma ihtiyacı olan kişiler yardımın ulaştığı yerlere götürülmelidir.
- Yaralıların isimleri ve sayıları not edilmelidir.
- Artçı depremlerin de olabileceğini varsayarak girdiğiniz yerlerde yere eğilmeli, dizlerinizin üzerinde yürümeli ve her an düşebilecek maddelere karşı kendinizi güvende tutmalısınız.
- Girdiğiniz yerde öncelikle “İçeride kimse var mı?” diye bağırmalı ve cevap gelmesi için bir süre beklenilmelidir.
- Eğer bir cevap gelirse nerede ve nasıl bir yardıma ihtiyacı olduğu sorulmalıdır.
- Etraf karanlık ise el feneri kullanılmalı, kesinlikle elektrik ışığı açılmamalıdır.
- Yaralı birini bulursak, öncelikle güvenli bir yere almalı ve sonrasında ilk yardım uygulamalıyız.
- Yardım almak veya durumu bildirmek için mutlaka arama yapılan binalar işaretlenmelidir.
Eğer yıkıntı altında mahsur kaldıysanız;
- Sakinliği korumak en önemlisidir.
- Eğer hareket etmemiz kısıtlı bir durumdaysa kendimizi riske atacak hareketlerden kaçınmamız gerekmektedir.
- El veya ayaklarımızı kullanabiliyorsak zemine veya ses çıkarabilecek bir yüzeye vurarak varlığımızı belli etmeliyiz.
- Enerjimizi kontrollü kullanmalıyız.
